Şenol Yazıcı
Moda artık, Cumhuriyetin tüm kazanımları, her alanda silinirse rahat edeceğiz. Büyük bir algı operasyonu. .. İttihat ve Terakki’ye karşı tüm muhalif gruplar birleşip Hürriyet ve İtilaf grubunu oldurmuştu, aynı hal sanki Cumhuriyetin kazanımlarına karşı da yekpare bir gövdeye dönüştü; cinsiyetsiz,
Yok, cinsiyetsiz değil, oyun en çok kadın üzerinden oynanıyor. Kadın değerli, cennet kadının ayakları altında diye söze başlıyor, ardından doğur diyoruz ona, bir değil iki değil, doğurabildiğin kadar doğur, sen bizim evrensel düşünce ve insan oldurma atölyemiz değil, sen bizim kadim kuluçka makinemizsin. Çalışmak senin neyine… de diyemiyoruz, çalışmaması için sen yeter ki doğur, işveren de ben de sen çocuğuna bakarken maaşını tam vereceğiz diyoruz, öyle saf bir işveren olurmuş gibi, aslında genç kadının işe girmesini baştan engelliyoruz, oradan buradan sınırlamalarla, sözde haklarla kadını cumhuriyet öncesine cumbasına gömmeye uğraşıyoruz. Yakında flört, aşk da ne demekmiş ki yer yer çıktı da, asıl görücülük ebeveynin deneyimleriyle taçlandırdığı mutlu evliliktir söylemi de çıkar, bekleyin… Çocuklarımız karşı cinsin zarar ve zulmüne uğramışın diye de biz de alkışlarız.
Ben sigaranın otobüslerde yasaklanmasını da öyle iyi niyet ve saflıkla alkışlamıştım. Haksızlık etmeyin, elbette Ecevit’ten sonra oluşacak bu büyük dönüşümü görememiştim. Saf olan Ecevit ben değil, kendini vuracak silahları ve insanları oldurmakta çok mahirdi hazret…
Onun talep hakkı, hadi benim de işime geliyor, benden bir adım geriden yürüyen iki de bir sözümü kesmeyen, ayakkabının kırmızısını alamadım diye her dediğime muhalif kadını ayar edecek mahalle baskısı, demokrasi bu değil mi? Ama sana ne oluyor, eğitimli, ilerici, çağdaş, devrimci, aydın kadın?
*
HAZRET, Arapça kökenli bir sözcük, bazı yüceleştirme önadı, "Hazreti Ali..." gibi, bazen de küçümsemenin isimleşmiş sıfat; "Okuma bile bilmez HAZRET," oldu. EFENDİ sözcüğü gibi onun hali de ... BEY biraz daha şanslıydı, apartmandaki herkes beyken, sadece kapıcı EFENDİdir.
Aslında gıyaben konuşmalarda komşulardan hiç kimse ne beyliğe ne HANIM lığa layik bulunmaz, o ayrı... Öğretmen komşu kadın o zaman KARI, doktor komşu ise HERİF olur...
BAY ve BAYAN bir devrimci zorlamaydı, erkeğin kırk türlü saygı içeren sıfatı varken, "KARI" ön adıyla SÜRÜLEŞTİRİLEN, sislenmeye uğrayan KADINı, BAYAN öne çıkarıyordu, cinsiyeti de belirleyen, saygı nezaket içeren, SİZ yapan, el başa parmak omuza laubaliliğini aşan bir kentli seslenişti. Oğuz boylarındaki HAN'ın eşi anlamındaki HANIM kullanımda olsa da, belki siyaset çağrışımlarından, sedir, sofa… gibi orta halli bir mahalle seslenişi olarak kaldı. Ses düşmesiyle kentlileşen HAN'FENDİ seçkin bir tanımlamaydı, BEY'FENDİ gibi...
Bazı devrimler gibi toplumsal yapıya fazla geldi. Her cümlesine YAHU, ULAN... ekleme rahatlığını terk etmek istemeyen bize NEZAKET de hep fazla gelmiştir.
SAYIN ciddi mesafe koyan, ancak soyadıyla kullanılırsa yerine oturan ön adlandırma, duygusal medcezirleri hayli yüksek toplumlarda uyacak gibi değildi. Mecliste bile yerleşemedi. Küfürden önceki etkiyi artıracak rampaya döndürüldü.
Olsun, minicik MAVİ bebeğin nüfus cüzdanının cinsiyet bölümüne KADIN yazılıyordu, tuvalet kapısına BAYAN, önünüzden giden cüzdanını düşüren Prof Dr. Aysel Hanıma, "Cüzdanını düşürdün be kadın," seslenişini niye yadırgayalım?
Dil eş anlamlı sözcüklerin verdiği olanaklarıyla zengindir. Her sözcüğün yeri ve zamanı yok mudur? Her kullanımın yerine göre bir nüansı bulunmaz mı? Bu zengin anlamlar bazen eski sözcüklerin kullanıma çağrılmasıyla, bazen yenisinin üretilmesyile karşılanır. Kara vicdanlı diyorsun, siyah neden anlatmaya yetmiyor?
Şimdi feministler ve sezdiğim ama adlandıramadığım bir başka grup BAYAN ön adına türlü olumsuzluklar yükleyip KADIN denilmesini savunuyorlar. Savunsunlar, kime ne zararı var, yollar yürümekle aşınsaydı...
Ne var ki, cumhuriyetçiliğinden ve devrimciliğinden kuşku duymadığımız bazı kadınlarımız da BAYAN demenize şiddetle itiraz edip bize KADIN demelisiniz, biz BAYAN ya da HANFENDİ değiliz diye bayrak asınca o zaman düşünmek zorunda kalıyorsunuz.
Neymiş? KADIN; kız , bakire, evli, bekar … gibi cinsel sınıflandırmaları barındırmayan erkeksi olmayan bir dilmiş, sorunu olanlar açısından bu anlaşılır belki, iyi de bayan barındırıyor mu, bu düşmanlık niye?
Ne oluyor diyorsunuz? Konu buraya nasıl geldi, kim kime hizmet ediyor diyorsunuz. Türkiye burası bir uydurma gündem varsa derin bakmazsanız ne çıkar hiç belli olmaz. Önce statükocu gözükmemek için duralayıp düşünüyorsunuz, bu KADINA ne kazandıracak? Dikkat etmeli burada BAYAN diyemedim, uymaz ki. Artık sokak ortasında KADINLAR kesilmeyecek kurbanlık gibi ya da menopozun bütün etkilerini sıfırlayıp elliyi aşan bayanları 35te eşitleyecek mi?
Bu arada bazen SAYIN sözcüğü mahkemelik oluyor, bazen HAZRET... Kibarlık ve kentliliğin doksan yıldır tanımlaması olan BAYAN deyişiyle MAHKEMELİK olma olasılığı doğar mı bilmem, ama hazırlıklı olalım derim.
Elbette zararlarını sağır sultan da biliyor, konuyu çarpıtmayalım, ama sürdüğünüz rimel ya da far da bir zayıflığınız varsa sizi öldürebilir, ya da yediğiniz katkılı bilmem ne gıda… O değil konu, özgür insanın meşru seçimlerinin kısıtlanması anlatılan… Siz bir bölümün keyfi olan, sigara yasaklarını alkışlarken öteki bölümün keyfi alkole de sıra geleceğini düşünmemiştiniz… Hatta yasak değil de sınırlama denilecek kimi uygulamalara kıyameti koparmıştınız… Ne işe yaramışsa kıyametiniz… O halde hazır olmalı BAYAN deyip mahkeme kapılarında sürünmeye…
Madem herkes "fikrini" söylemekte "hür"... Değil aslında düşüncenize payanda olanın söylenmesinde bir görece özgürlük söz konusu… Sahici değil.
O zaman bu çifte de aslını iade edelim, HERİF KARI demek çok kaba gözüküyor, hatta karıkoca da, eşler tanımlaması çok zayıf ve efemine, hem KARIKOCA da sıktı, hem yetmiyor da; öyle ya evli erkek, evli kadın çiftler var artık...
Hiç düşünmemiştiniz değil mi?
Gördünüz mü acilen yeni bir ad gerekiyor.
KAR KOÇ nasıl, çiftin baskın olanını da belirler en azından...
Ne dersiniz BAYANLAR?
